«پدیدارشناسی تورم» - ۲ | ضرورت پرداختن به مسئلۀ تورم؛ جایگاه عجیب تورم ایران در میان اقتصادهای دنیا
تاریخ انتشار: ۱۶ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۶۴۴۳۳
عوارض شدید تورم برای اقتصاد ایران، و نیز جایگاه بسیار بد ایران در میان اقتصادهای متورم، ضرورت پرداختن به این مسئله و لزوم و حل این معضل مهم را فریاد می‌زند. - اخبار اقتصادی -
خبرگزاری تسنیم؛ گروه اندیشه اقتصاد؛ پروندۀ «پدیدارشناسی تورم»؛ بخش دوم
پیش از ورود به بحث فنی، اصولاً باید دانسته شود بحث حول این موضوع، چه ضرورتی دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بخش اول پرونده را اینجا ببینید:
پاسخ به ده‌ها سؤال درباره تورم در پرونده تسنیمبه این نکته پاسخ بدهیم که آیا تورم، مخرب است یا سازنده؟
پاسخ این است که تورم اندک، در حد دو سه درصد سالانه، می‌تواند به رشد اقتصادی کشورها، و مآلاً افزایش رفاه جوامع کمک کند؛ دست‌کم با این سازوکار که مصرف‌کننده را تحریض می‌کند، زودتر به خرید کالاها و خدمات مبادرت کند، تا ضمن بهره بردن زودهنگام‌تر از مطلوبیت ناشی از داشتن کالا و خدمات (ارجحیت زمانی)، از گزند افزایش قیمت معادل تورم، یا ریسک‌های بالاتر مصون بماند. این تعجیل، عموماً ناشی از مؤلفه‌های روانی است تا واقعی، اما تأثیرات عمیق واقعی (بسیار بیشتر از نرخ تورم) بر سرعت تولید و گردش کالاها و خدمات دارد. با این وصف، طبق مشاهدات روشن، تورم اندکی که توازن اقتصادی را به هم نزند، نه‌تنها مضر نیست، که مفید هم هست.
اما نرخ تورم از یک حدی که بالاتر برود، سنجش‌‌‌‌‌‌پذیری مؤلفه‌های اقتصادی، و درنتیجه آینده‌نگری را برای بازیگران اقتصاد دشوار یا ممتنع می‌کند. این به معنی کاهش مشارکت، کاهش سرمایه‌گذاری، کاهش تولید، کاهش سطح اشتغال، و افزایش سوداگری و سفته‌بازی است، و اجتماع تمامی این مؤلفه‌ها، به‌معنی «کاهش سطح رفاه اجتماعی» خواهد بود. به همین دلیل است که در ادبیات اقتصادی، از تورم به‌عنوان «مادر عدم‌توازن‌های اقتصادی» یاد می‌شود؛ و به همین دلیل است که طی چهار دهۀ گذشته، مسئلۀ مهار تورم آنچنان مورد اهتمام قرار گرفته که در هزارۀ سوم میلادی، تقریباً تمامی کشورهای دنیا، تورم‌های سالانۀ زیر 10درصد، و عموماً زیر 5درصد را تجربه میکنند (این ارقام برای «تورم کل اقتصاد دنیا»، تقریباً زیر 10درصد برای چهار دهه، و عموماً زیر 4درصد برای ربع قرن گذشته است). چنانکه خواهیم دید فناوری کنترل و مهار تورم تقریباً در تمامی کشورهای دنیا بومی شده و به اجرا درآمده و موفق و پایدار بوده است.
یک اشارۀ معترضه اینکه به نظر می‌رسد حصول این موفقیت پایدار و کم‌نظیر، حتی در میان کشورهایی که در فقر و فاقه غوطه‌ورند، یک دلیل مهم بیرونی (جز فراست نداشتۀ عموم اقتصاددانان آن کشورها) دارد: بخش قابل‌توجهی از سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی آمریکا را دولت‌های دیگر و اتباع آنان تشکیل می‌دهد. برای نمونه، اکنون، در بازار 24 تریلیون دلاری اوراق قرضه (و سایر اوراق بهادار) آمریکا، تنها چین 3.3 تریلیون دلار سرمایه‌گذاری کرده است. در بخش دولتی این بازار (اوراق قرضه دولتی آمریکا)، چین با 1.18 تریلیون، ژاپن با 1.03 تریلیون، برزیل و ایرلند هریک با حدود 300 میلیارد و انگلستان با 274 میلیارد دلار، سرمایه‌گذاران بزرگ خارجی به‌شمار می‌روند. با این شرایط، نرخ تورم دنیا باید بطور متوسط از نرخ بهرۀ بازارهای مالی - خصوصاً بازار آمریکا - کمتر باشد، تا اصطلاحاً برای سرمایه‌‌گذار بصرفد که در این بازارها ورود داشته باشد. با این ساختار، به نظر می‌رسد منطقاً بخش مهمی از موفقیت کشورهای عقب‌نگاه‌داشته‌شدۀ اقتصادی، در دستیابی به فناوری کنترل پایدار تورم، ناشی از تزریق این فناوری و کنترل‌گری ویژۀ سرمایه‌داران آمریکا در امر مهار تورم دنیاست.
و نکتۀ دوم، نگاهی به جایگاه تورم ایران در میان کشورهای دنیا، عمق آسیب در اقتصاد ایران را نشان می‌دهد. روند کنترلی تورم کل اقتصاد دنیا، طی نیم سدۀ اخیر، در نمودار زیر کاملاً مشهود است.
نمودار 1 - روند کاهشی تورم دنیا (منبع: بانک جهانی)
اما مطابق آخرین آمارهای ثبت شدۀ بانک جهانی، تورم در ایران، از 1974 (یعنی چند سال پیش از انقلاب و متعاقب افزایش سرسام‌آور بهای نفت خام) تاکنون بسیار نامتوازن و غیرقابل پیش‌بینی، و به‌طور میانگین حوالی 20درصد حرکت کرده است. گو اینکه در سه سال اخیر، نه‌تنها در این شرایط بهبودی حاصل نشده، که بدترین تجربۀ تورم تاریخ کشور بر مردم تحمیل شده، و نرخ تورم بر محور 45 درصد قرار یافته است.
نمودار 2 - نمودار مقایسه‌ای روند تورم اقتصاد دنیا و ایران (منبع: آمار بانک جهانی)
موفقیت در کنترل تورم در دنیا به جایی رسیده که در سال 2021 (با وجود بحران جدی ناشی از کرونا) تنها 7 کشور تورم بالای 20درصد، و تنها 15 کشور دیگر تورم بین 10 تا 20درصد را تجربه کرده‌اند. در این میان تورم ایران در 10 سال منتهی به 2021، بعد از ونزوئلا (با نرخ ابرتورم محاسبه نشده)، زیمباوه (92.4درصد)، سودان (82.3درصد)، سوریۀ جنگ‌زده (36.7درصد)، و لبنان (26.2) با احراز عدد میانگین 24درصد، رتبۀ ششم بدترین تورم‌های دنیارا طی این 10 سال از آن خود کرده، و همتراز با سورینام قرار گرفته است؛ و التفات بفرمایید که نرخ سرمایه‌گذاری در همین زمان «تقریباً معادل صفر» بوده؛ و نیز نرخ تورم دو سال گذشته، جایگاه ایران را قطعاً از این بدتر نیز خواهد کرد!
نمودار 3 - نمودار مقایسه‌ای تورم ایران و سایر کشورهای جهان / شاخص قرمز رنگ، اقتصاد ایران را نشان می‌دهد (منبع: آمار بانک جهانی)
با نگاه به شرایط فوق‌آمده، هرآینگی و اقتضا و ضرورت پرداختن به مسئلۀ تورم در ایران، نیازمند استدلال ویژه‌ای نیست و اصطلاحاً «تصورش به تصدیق منجر خواهد شد».
در بخش‌های بعدی پروندۀ «پدیدارشناسی تورم» با ورود به ماهیت تورم، مکانیزم‌های اثرگذاری عوامل موجد تورم در ایران و جهان را بررسی خواهیم کرد.
انتهای پیام/
منبع: تسنیم
کلیدواژه: مهار تورم و رشد تولید مهار تورم تورم ایران در میان کشورهای دنیا اقتصاد ایران تورم ایران بانک جهانی نرخ تورم
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۶۴۴۳۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دفاع عجیب عضو حزب موتلفه از عملکرد اقتصادی دولت رئیسی /کسی اعتراضی ندارد
به گزارش خبرگزاری دولت، در هفته‌های اخیر و پس از افزایش قیمت ارز و سکه در بازار، بحث بر سر تغییر یا عدم تغییر تیم اقتصادی دولت در میان موافقان و مخالفان دولت افزایش یافته است. بحثی که دامنه آن حتی به مجلس و نمایندگان حامی ابراهیم رئیسی نیز کشیده است و چه در نطق‌های میان دستور خود و چه در تذکرها از تغییر تیم اقتصادی می‌گویند، گاهی حتی کار به تهدید نیز کشیده و برخی از نمایندگان خواهان اخراج رئیس کل بانک مرکزی و وزیر اقتصاد شدند.
در این میان، حسین انواری، عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی، در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین، درباره انتقادات و درخواست‌ها چهره‌های سیاسی برای تغییر تیم اقتصادی گفت: «اینکه دولت تصمیم به تغییر تیم اقتصادی دارد یا خیر، یک بحث جدا است اما باید دید انگیزه افرادی که این مسئله را مطرح میکنند چیست؛ آیا به دنبال تضعیف دولت هستند یا به دنبال تقویت آن. گاهی اوقات دلسوزی‌ها به گونه‌ای است که در پشت ماجرا شیطنت‌هایی برای تضعیف و کاسته شدن توامندی‌های دولت وجود دارد.»
پشت زمزمه‌ها برای تغییر تیم اقتصادی یک شیطنتی وجود داردوی با بیان اینکه در حال حاضر دولت مشغول به کار است، گفت: «اگر چه دولت با فراز و نشیب‌ها و یکسری مشکلاتی دست به گریبان است اما اعضای مدت در طی این مدت گذشته، سوار بر کار شده و تجربیات جدیدی به دست آوردند؛ اینکه الآن می‌گویند باید تیم اقتصادی تغییر کند باید دید انگیزه‌شان چیست؟ باور من این است که پشت این زمزمه‌ها، یک شیطنتی وجود دارد.»
این چهره سیاسی اصولگرا، با اشاره به اظهارات برخی از اعضای دولت درپی گرانی ارز و دلار، خاطر نشان کرد: «دیگر دولت قبل، دولت قبل مطرح نیست؛ دولت می‌گوید در مواردی که نیاز به ارز هست، من با نرخ خودم تامین می‌کنم و هر کسی اگر مسئله‌ای دارد مطرح کند. یکسری بحث‌ها مانند قاچاق یا جوسازی روانی نیز مطرح است که ربطی به دولت ندارد.»
کسی اعتراضی نداردوی افزود: «در حال حاضر، دولت کار خود را دارد انجام می‌دهد و خزانه ارزی آن بد نیست. آن چیزی هم که به صورت قانونی و رسمی به مردم مربوط می‌شود را تامین کرده و کسی هم اعتراضی ندارد. برخی می‌خواهند خارج از این قواعد عمل کرده و اقداماتی مانند قاچاق و اختلال در نظام اقتصادی کشور به وجود بیاورند. دولت دارد کار خود را انجام می‌دهد و اینکه دولت قوی یا ضعیف است، به شیطنت‌هایی که مبنی بر جو روانی است، باز می‌گردد.»
انواری درباره سکوت دولت سیزدهم درباره پرونده‌های فساد به خصوص چای دبش گفت: «چه کسی گفته است که دولت این پرونده را بایکوت کرده است؟ پرونده در دستگاه قضایی در حال پیگیری است. خیلی مباحث مطرح می‌شود اما باید آگاهانه‌تر برخورد کرد و یک عده که ناآگاه هستند شروع به تکثیر آن کرده و غافل هستند.»
وی گفت: «باید در انگیزه افرادی که این موارد را تولید کرده و به میان افکار عمومی می‌فرستند، تردید کرد. می‌خواهند به هر بهانه‌ای مانند مسکن، ارز یا بنزین امنیت روانی و اجتماعی را بر هم بزنند و زمانی که موضوعی را پیدا نکردند کی‌گویند چرا اسامی مفسدان را اعلام نمی‌کنید. مگر همه کارهایی که دستگاه قضایی انجام می‌دهد باید اعلام کرد؟ وقتی روی آن کار کردند نتایج مشخص می‌شود.»
27215
برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1896978
ام فهد، زن مشهور عراقی کیست و چرا کشته شد؟